Gilgamesh- Hermès

De god Hermes is door de meeste van ons bekend, de God Gilgamesch is volledige afwezig in onze grieks-Romeinse cultuur en bestaat nog in de teksten voor de kinderen of hooggeleerden die de weten schappen van het oude midden oosten bestuderen. Men moet zeggen dat onze kennis over deze God voornamelijk dateert sinds het ontcijferen van de tabletten in spijkerschrift in het midden van 1800. Het is de ontdekking van het epos van Gilgamesch, waarin wij het verhaal van de zondvloed vinden, die een sensatie heeft gegeven aan deze Babylonische mythologie die vrij saai was. Het was niet gemakkelijk dit te doen slikken door de gelovigen van de drie monotheïstische geloven, dat de Bijbel of de Koran deze teksten, die 2000 jaar ouder waren, geplagieerd hadden.

Dat de Grieken de oriëntaalse cultuur verzwijgen is niet te verbazen wanneer men de aversie weet van dit volk voor de Perzische beschaving!

Dit is in zekere zin een gebrek want bijna alle mythologische Goden komen van oorsprong uit het midden oosten en een groot deel van dit essay wijdt hier over uit en bewijst het.

Gedurende alle periodes sinds de Sumeriens tot aan de Griekse beschaving, heeft dit epos de verschillende culturen beïnvloed die zich opgevolgd hebben en het zijn de namen van de personages die veranderen. De lectuur van dit epos doet vandaag de dag onze kinderen niet meer beven zoals enige duizenden jaren geleden. Om goed te begrijpen wat hier na komt is het nodig een samenvatting te lezen van dit epos!

Het verhaal van Gilgamesch

Korte samenvatting naar de verhalen en legendes van Pierre Grimal

Er was eens een koning van Ourouk (Erech in de bijbel)die een gigantische kracht en macht bezat. Deze koning heette Gilgamesch, tweederde God en een derde mens . In het begin van zijn regering was hij een grote tiran die alle jonge jongens en meisjes van zijn land verkrachtte.

De onderdanen van de stad beklaagden zich en adresseerden zich aan de Godin Aruru, die vroeger de mens geschapen had. Zij schept wederom een mens van klei en water een kopie conforme van Gilgamesch, een primitieve man die met de dieren samen leeft onder de naam van Enkidu (letterlijk vertaald “ man van de aarde” of akkerman) . Deze man wordt verleidt door een dienstmaagd van Gilgamesch en sindsdien worden de dieren waarmee hij leefde schuw en ontwijken hem. Wanneer Enkidu Gilgamesch ontmoet ontaard dit in een gevecht.

Maar omdat zij identiek zijn is er geen overwinnaar en gaan over in een samenwerking en worden onafscheidelijke vrienden! Na het feest van het nieuwe jaar gaan zij gezamenlijk een gevaarlijke veldtocht maken om hun verveling te ontlopen. De eerste etappe is het bos van de ceder bomen, waarin zij het monster van Humbaba gaan doden (Baba = groot). Dit is het symbool van de leeuw. Chamas (die de God van zon is) beschermd hen en zij doen de reis in drie dagen in plaats van 6 in normale toestand. Na 6 dagen komen ze voor de poort van het bos en blijven twee uur voor de poort. Enkidu heeft zijn hand gekneld en ze blijven nog 12 dagen voor de deur, uiteindelijk gaan zij naar binnen en lopen een dag . S’ middags vellen zij een ceder en provoceren Humbaba. De strijd is gigantisch maar onze vrienden zijn winnaar.

Istarte is bekoord door deze prestaties en vraagt Gilgamesch voor een huwelijk. Onze held is niet de acherlijk en vraagt wat zij met haar oude geliefden gedaan heeft zoals Tamuze.

Uitzinnig van woede gaat zij naar haar vader Anu en vraagt de hemelstier te sturen, wetende dat hij 7 jaar hongersnood verwekt. Opnieuw zijn onze vrienden de winnaar en Enkidu weet de kuit van de stier af te rukken van zijn achterste poot. Dit is te veel voor Istarte en zij zet een afgrijselijke kreet aan. De Goden zijn toch beledigd en beslissen dat Enkidu moet sterven. Van dag tot, dag wordt Enkidu steeds zwakker en Gilgamesch beweend zijn compagnon gedurende 6 dagen. Gilgamesch wordt zich bewust dat hij ook sterfelijk is en begint een tocht naar het zoeken van de onsterfelijkheid. Hij gaat naar zijn voorvader Utnapishtim (Noach, Noé)die, de zondvloed overleefd had.

Eerst etappe de schorpioenmannen voor de deur van de zon. De reis van twee keer 12 uur in de tunnel en komt in de tuin met de boomgaard van vruchten van edelstenen. Waar van de vrouwelijke wachter van dit hof eist dat hij blijft maar opnieuw laat onze held zien dat hij een vrouwenhater is en gaat eenzaam zijn route verder in het brandende zand.

Uiteindelijk komt hij aan bij een herberg en wordt warm onthaalt door de herberghoudster die hem de raad geeft van het leven te profiteren want het mensenleven is maar beperkt en dodelijk. De raad wordt niet opgevolgd en hij gaat zijn weg verder. Nu wordt hij door Urshanabi meegenomen. Dit is de vroegere stuurman van de Ark van Utanapischtim ( Noach of Noé ) die hem naar de kusten voert waar zijn meester en voorvader van Gilgamesch van een eeuwig pension geniet. Hier krijgt onze held het verhaal te horen van de zondvloed zoals wij dit kennen uit de Bijbel op enige varianten na.

Hij krijgt niet de kennis van de onsterfelijkheid, maar zijn verre voorvader geeft hem als troost een kruid die verjongende werking heeft. Op zijn terugtocht wordt hem dit kostbare geschenk gestolen door een slang en sindsdien vernieuwd dit beest met gespleten tong zijn huid  ieder jaar.

Terug in zijn land leeft Gilgamesch nog lang en gelukkig en sterft zoals alle mensen.

Dit Epos is geschreven rond -2340 BC en is een bundeling van Summeriesche verhalen uit het begin van de tweede jaar duizend voor Christus.

Wij weten dat de persoon van Gilgamesch werkelijk geleefd heeft en de historici hebben zijn koningsschap gedateerd op rond -2650 BC.

In een laat Babylonische keil schrift vinden wij een verhaal dat zich afspeelt in een vroege Summeriesche periode van het II millennium voor Christus, en dit beschrijft dat de koning Gilgamesch wil strijden met zijn vijand Ag-ga. De senaat of eerste kamer gaat niet akkoord en hij wendt zich vervolgens naar de tweede kamer die de jongeren vertegenwoordigen.

Deze laatste zijn enthousiast en oorloglustig. De toedracht verloopt niet naar wens en Gilgamesch verzoent zich met zijn vroegere vijand.

De strijd tussen Gilgamesch en Enkidu van het beroemde Epos vindt hierin zijn oorsprong.

Dit Epos is niet geschreven voor kinderverhaaltjes; hier zien wij wederom het genie van de Summeriesche beschaving:Het op noemen van al hun uitvindingen ontdekkingen van deze reuzen, die wij nog iedere dag gebruiken en op elk moment van de dag is te lang om dit in dit hoofdstuk te beschrijven en ik begrens mij met enige uit de astronomie.

Hoe tienduizenden sterren te oriënteren aan de hemel zonder astrale kaarten?

De uitvinding; wij delen de hemel in 12 delen en in een band van X en Y graden worden de sterrenbeelden of constellaties benoemd met meestal namen van dieren. Dit systeem wordt door de Grieken overgenomen met enige andere namen. Het woord zodiak komt van het Griekse woord zoo, beesten

Wanneer de hemel alleen maar uit vaste sterren bestaan zou hebben dan denk ik dat onze Sumeriens hier niet gedurende duizenden jaren  naar geobserveerd hadden en een komeet van tijd tot tijd brengt maar weinig verandering en zonder grote interesse. Zij hadden misschien een souvenir van een komeetinslag zoals onze voorvaderen de Kelten die alleen angst hadden dat de hemel op hun hoofden zou vallen.
Mijn grootmoeder daar in tegen die geen Kelte was zei ”nou dan krijgen wij allemaal een blauwe muts”

Het werkelijke nut van het epos, was te weten in welk seizoen men was en wanneer zaaien wanneer oogsten wanneer komt de regen periode of rivierwassen en zoverder.  

Het leven in de zodiak is vrij eentonig buiten vallende sterren, kometen en alle duizend jaar een nova. De precessie  dat wil zeggen de tolrotatie van de as van de aarde die de zodiak een beeld verplaatst alle 2000 jaar is te langzaam voor enige interesse al hoewel dit niet ontgaan is aan de Summeriesche astronomen die eveneens astrologen waren. Maar wat een omwenteling wanneer wij de planeten, maan, zon en de eclipsen observeren.

Voor de astronomen van die tijd waren de planeten bewegende sterren en hun observering kon niet door zodiak bis beschreven worden. Nu wordt ons het epos van Gilgamesch nuttig. De planeten krijgen de namen van de oude grote koningen en wij komen hen tegen in de zodiak.

Bijvoorbeeld Enkidu komt in het huis van Venus (een term die nog heden gebruikelijk is in de astrologie en wordt verder ook genoemd de planeet van de herder  zie hoofdstuk 5 ).

In wezen vertelt deze epos de tegenspoed van Gilgamesch met zijn makker Enkidu in de zodiak en onze voorvaderlijke mesopotamier kon met een oogopslag zien in welke periode van het jaar zij waren (de post kalender bestond nog niet!). Ik geloof niet dat deze kennis gedemocratiseerd was. De priesters –astronomen hebben deze kennis behouden en de gegevens waren in feite een groot deel van hun macht zoals in het eerste duizend jaar na Christus voor het calculeren van de juiste datum van Pasen( zie het boek van David Erwing Ducan “Calender, humanity’s Epic Struggle to Determine a True and Accurate Year”.)

Het astrale karakter van dit epos is met de tijd verloren gegaan. Het boek van Dr. Papke geeft goed aan alle astronomische aspecten van dit Epos. De schepping van dit poëem wordt toegeschreven aan de dochter van Sargon de Groote . De datum is gecalculeerd naar de verplaatsing van het zodiakale teken van de balans, regering van justitie en evenredigheid. Dit symbool was ook de gelijkheid van dag en nacht van de equinox van de herfst. Iedere zondagse astronoom kan met deze gegevens de juiste datum vinden wanneer het beeld van de balans overeen kwam met dit astrale punt van de zon.

Dit boek van Papke verkaart ook waarom Gilgamesch 2/3 God was en 1/3 mens. Dit sterrenbeeld onder de Summeriesche naam Sipa-si-anna komt voor 1/3 uit de band van de zodiak.

In de gebeeldhouwde versies van Gilgamesch zien wij hem een leeuw wurgen in de gestalte van een reus. Deze helden daad wordt gekopieerd door Samson of Simson en ook Heracles of Hercules. Volgens de geschriften was Gilgamesch een reus van 6 ellen. Een el is ongeveer 50 cm dus deze mannetjes putter was 3 meter groot. Hier wijst Dr. Papke er op dat er ook een astronomische el bestaan bij de Sumeriens en dat het sterrenbeeld Sipa-si-anna overeen komt met de dimensies van 6 astronomische ellen. De reuzen waren op aarde volgens de Bijbel en bij de Grieken waren het de Titanen. Het zal niet verbazend wekkend zijn dat er een overeenkomst bestaat tussen deze verkeerde interpretaties van de gegeven afmetingen.

Herr Doktor geeft ook een goede verklaring voor bijbelse personages zoals Cham, Kuch, Nimrod die koningen waren in de Summeriesche tijd. Ook kenden de astronomen de topoiastrale positie van de planeten in de hemel. Wanneer wij zien dat de huidige volgorde van deze planeten in wanorde ligt in de dagen van onze week, dan moeten wij alle respect hebben voor deze mensen die beslist dit soort blunders niet gemaakt hebben en de Gieken hebben dit slecht gespiekt!

Het hoofd figuur van het Epos is Gilgamesch maar ook zijn voorvader Nimrod of zijn maat Enkidu en niet te vergeten de Hierodule Istarte vervolgen hun leven succesvol bij de Pheniciers en Grieken, terwijl Utanapischtim zijn pensioen neemt in de Bijbel onder zijn pseudonieme Noe of Noach. Al deze personages worden behandeld in de volgende hoofdstukken.

De acteurs van het epos zijn bijna allemaal oude koningen van de eerste dynastie van Ourouk .

Zie hier onder de eerste 5 van een lijst van 12

Dit tableau moet verklaard worden voor minstens drie personages.

Ziusoudra of in andere versies uit de tijd van de Sumeriens met Utnapishtim is de tiende en laatste koning van de voorzondvloedse koningslijst en hij heeft geen hemel lichaam naar zijn naam.

Shamas naar gelang de versie van de Sumeriens met hun OUTOU is de zonne god en komt, uit het Neolithicum en waar van Mes-ki-ag-ga-se-ir zegt dat hij een afstammeling is zoals de Faro voor de God Ra .

Doumouzi wordt beschreven in de koningslijst als visser terwijl hij in het epos als herder doorgaat. Het gaat hier om een vergissing van een schriftsteller want in de koningslijst van voor de zondvloed bestaat er ook een koning Doumouzi met bijnaam herder. Deze arme schriftstellers krijgen sinds mensenheugenis alle schuld voor onze historische en religieuze problemen.

In het Epos is de naam Doumouzi genaamd Enkidu.

Dan blijft er nog over de hierodule Istarte, in het Sumeriens Inanna die niet in de koningslijst voorkomt want Inanna kon niet figureren in een konigslijst want zij is geen man.

Deze Godin heeft al moeten bestaan sinds het Neolithicum en wanneer onze archeologen een beeldje vinden van een vrouw die op een Hottentot lijkt dan geven wij haar de naam van voorhistorische Venus .

In het Epos vinden wij onze held en zijn gekloneerde broeder die zich voordoet als tweeling broer en staat in de zodiak met het teken “De Tweeling”. Samen gaan zij het monster Humbaba bevechten. In alle afbeeldingen van dit gebeuren is het Gilgamesch die een Leeuw wurgt. Noteer dat Gilgamesch geholpen wordt door de zon. In de morgenstond verdwijnen de sterren dus ook het sterrenbeeld van de leeuw. De tijd dat de kompels voor het ceder woud kamperen is gegeven voor 12 dagen. Dit komt door Istarte ( de hemelhoer) die de held wil trouwen.

Het huwelijksaanzoek wordt genegeerd en hij maakt duidelijk dat zij veer te veel eisend zal zijn en vraagt wat zij met haar verdwenen ex geliefde gedaan heeft. Deze belediging wordt moeilijk beleefd door de hierodule en zij vraagt aan haar vader Anu de hemelstier op hen los te laten.

Dit monster wordt ook overwonnen en Enkidu krijgt het zelfs voor elkaar hem een achter poot uit te rukken.(het sterren beeld steekt met deze achterpoot uit de band van de zodiak).

Nu is de maat vol en Istarte vraagt de Goden om wraak. De uitspraak is een veroordeling van Enkidu en zie nu wordt hij ziek en wordt steeds zwakker ( de volle maan evolueert naar nieuwe maan) en uiteindelijk sterft Enkidu die nog 6 dagen en 7 nachten door Gilgamesh wordt beweend.

De verklaring alle planeten bewegen zich in de band van de zodiak alleen de maan komt hier buiten.

De kult van Tamouze (Doumouzi) vindt hier zijn gronden! De profeet Daniel herinnert ons er aan “ de vrouwen bewenen Tamouze” Hier zijn het de granen die in de aarde gaan en sterven en weer herreizen voor een nieuw leven. Het is interessant te noteren dat het verhaal van de hemel stier ook in Kreta bestaat en Anu waarschuwt zijn dochter Istarte  dat  de oogsten voor 7 jaar verwoest zullen worden. Ter geheugen; op Kreta was de stier wit . Ik zie in deze legenden de explosie van het eiland Santorini en de witte stier de witte plinische as en wolken met stoom en as gemengd!

Na de mislukking van de  wraak  stoot Istarte een afgrijselijke kreet! De explosie van de volkaan was hoorbaar op duizenden KMS ! Dit onderwerp wordt weer opgenomen in het hoofdstuk Santorini. Dit laatste verhaal is beslist een latere toevoeging  want het Epos is zoals al gezegd gecomponeerd in laatste helft van de II millennium maar de tabletten die wij hebben zijn van veel latere datum en de explosie van Santorini is in-1643 BC .

Na de dood van Enkidu is Gilgamesch gedwongen zijn weg alleen verder te gaan en na zijn vriend hebben zien sterven begint hij zich bewust te worden dat hij zelf ook sterfelijk is en gaat op zoek naar de onsterfelijkheid bij zijn verre voorvader Utanapischtim en komt eerst in een tunnel die door schorpioenmannen bewaakt wordt, dit is ons sterrenbeeld van de schorpioen!

Aan het uiteinde van de tunnel vindt hij na twee keer twaalf uur een tuin met bomen die vruchten dragen als edelstenen. Deze tuin is ons beter bekend onder de naam van de hof van de Hesperiden. Het aanbod aan onze held zich hier uit te rusten wordt eveneens geweigerd en gaat verder om uiteindelijk bij de herbergierster te komen, die hem logies geeft en de weg aangeeft om bij de Babylonische Noe te komen. Allereerst komt hij de stuurman Urshanabi van de Ark tegen, maakt een lange gevaarlijke reis en vervolgens ontmoet hij Utanapischtim.

Deze laatste verklaart dat hij de onsterfelijkheid had verworven als mens zijnde maar kan verder niets vertellen. Des al niet te min om Gilgamesch te troosten geeft hij hem het recept van een plant die  een verjonging geeft. In wezen een elixir voor de verjonging. Maar ….. gedurende zijn bad in een bron wordt Gilgamesch bestolen van zijn kostbaar geschenk door een slang ( een personage die ons goed bekend is).

Tenslotte keert hij terug in zijn koninkrijk en leeft nog lang als een wijze man.

Het zoeken naar de onsterfelijkheid is eveneens het laatste werk van Heracles .

Nu wij het leven van Gilgamesch kennen vraagt de lezer zich af wat heeft Hermes hier in te doen?

December 1997 om 2 uur s’nachts maak ik mij echtgenote wakker  en zeg haar ik heb hem! De hand in de zak (uitdrukking voor op heterdaad betrapt)…… Antwoord, dat zien wij morgen wel!

Het was mij duidelijk geworden dat de uitspraak van de naam van Gilgamesch bij de Akkadieres zoiets in de geest van Ghebron voor Hebron, zoals de joden dit uitspreken, dus Ghelgamesch en met het verdwijnen van de G geeft Hergamesch of Hermesh.

Gedurende 2 weken word dit idee verder door gewerkt en het komt mij in de gedachten deze vondst aan de president van de firma Hermes te geven.

Net als in de voorgaande periode de nacht brengt raad en zoek een mogelijkheid de verbinding te vinden met misschien een WHO is WHO.! 7 uur in de morgen doe ik radio klassiek open en men annonceert dat de president Hermes-Dumas geïnterviewd zal worden. Geen twijfel de God van de communicatie had de moderne wegen genomen van de transmissie. 24 december stuur ik mijn gedachten kronkels en 25 december een aangenaam antwoord wordt mij teruggestuurd die ik 29 december ontvang. Een cadeau in de vorm van een tekening met Hermes en zijn tas. Toen ik aan de uitdrukking dacht van “De hand in de zak” heb ik zeker niet de God der Dieven en/of het merk van luxe tassen van de firma met de zelfde naam hieraan willen combineren!

Kort hier op leer ik van mijn tandarts dat de God die zijn corporatie regeert de God Ganescha is  uit India maar  ook de God van de dieven.

Bij de Grieken bestaat er een ander held, Heracles die de 12 werken uitvoert, zoals het doden van de leeuw, de stier, het hof van de Hesperiden en eindigt met het zoeken naar de onsterfelijkheid net zo als Gilgamesch.

Hier zien wij dat de Grieken de personage verdubbeld hebben en geven de functie Sukkel (boodschapper ) aan Hermes en de functie held aan Heracles. Dit is dus geen linguïstische Loudverschiebung!

De verbastering geeft Hercules – Mercures of Mercure .

Gezien dat Gilgamesch overeen komt met de planeet Mercure kan ik trots onder mijn tableau van zijn genealogie zetten Q.E.D.

In het symbool van de esculaap van de geneeskunde  zie ik de slangen die Hera in de wieg legt van de buitenechtelijke kinderen van Zeus met Alcmene. Heracles dood hen door hen om een stok te rollen. In het beroemde tableau van Pompeï zien wij de jonge Heracles die twee slangen wurgt gedurende het echtdispuut tussen Hera en Zeus terwijl Alcmene er van doorgaat.

Het zal me niet verbazen dat de Grieken zich geïnspireerd hebben van de cultuur Minoeen.

Hier zien wij een Godin waar van ons maar weinig of niets van bekend is. Ik zie hier de onstuimige Istarte uit het midden oosten. Het beeldje van deze Godin die twee slangen in haar hand toont en haar vernietigende oogblik is bekend door een ieder die Kreta bezocht heeft.

De naam Gilgamesch is een transcriptie van het Akkadies van het summeriesche woord

BILGA-MES wat volgens Jaques Glassner  wil zeggen in zijn boek “Croniques mésopotamiennes ”  [de oom van de vader is jong?]

Heracles Monoikos ( de eenzame) wordt Monaco.

Hermes, Hermoso in het Spaans verandert in Formosa (vroegere naam voor Taiwan)